Ukrop. Współczesna wizja fińskiej tradycji saunowania w przestrzeni miejskiej.

Ukrop. Współczesna wizja fińskiej tradycji saunowania w przestrzeni miejskiej.

• Autorzy: Joanna Muszyńska i Mateusz Waszak. Pracownia Projektowa Muszyńska Waszak.
• Zakres opracowania: projekt koncepcyjny, wykonawczy
• Projekt i realizacja: 2023-2024 r.

Idea

Korzystanie z sauny, w tradycji fińskiej, związane jest z zacieśnianiem więzi społecznych. Myśląc o właściwościach zdrowotnych, wynikających z kąpieli saunowych, zaprojektowano obiekt małej architektury, zintegrowany z zielenią oraz niezbędną infrastrukturą, który poprzez multiplikację tworzy zespół do przestrzeni użyteczności publicznej.

Sauna wraz z komplementarnym do niej tarasem, siedziskiem i rabatą jest bryłą wolnostojącą, przeznaczoną dla sześciu osób. Posadowiona została na fundamentach punktowych i ogrzewana jest piecem elektrycznym, sprzężonym z instalacją fotowoltaiczną na dachu.

Geometria

Jej podstawową geometrię wykreślono na planie kwadratu. Wprowadzona przekątna definiuje wnętrze i zewnętrze sauny, od okładzin ściennych, sufitowych, przez deski tarasowe, elewacyjne oraz geometrię dachu. Diagonalny układ siedzisk, o charakterze zwartym, wpływa na zmniejszenie całkowitej kubatury pomieszczenia, zwiększając efektywność energetyczną pieca grzewczego oraz zapewniając optymalne warunki termiczne wszystkim użytkownikom. W podcieniu wejściowym znajduje się miejsce do przechowywania ręczników, szlafroków, olejków do aromaterapii oraz przedmiotów osobistych.

Materiały

Do budowy wiodących powierzchni saun zastosowano szlachetne materiały: drewno jesionowe, blachę tytanowo-cynkową oraz miedzianą, wełnę owczą. Konstrukcja zbudowana jest z drewna sosnowego, o podwyższonej wytrzymałości, klasy C24. Natomiast okładziny ścienne wykonane są z jesionowych desek modyfikowanych termicznie. Metoda ich cieplnego wydłużania żywotności polega na hartowaniu drewna, w temperaturze 190-215°C, z wykorzystaniem pary wodnej. Poprzez usunięcie wilgoci z materiału oraz skrystalizowanie zawartych w nim cukrów, następuje zatrzymanie procesu biodegradacji. Dzięki temu materiał cechuje trwałość, szacowana na 25 lat bez konserwacji.

Techniczne rozwiązania redukujące zużycie energii

Drewniana stolarka okienna z niewielką powierzchnią szklenia cofnięta jest względem fasady. Powstała wnęka wraz z jej obróbką ogranicza bezpośredni dostęp promieni słonecznych do sauny. Trójwarstwowe ściany, podłoga, dach i drzwi izolują wnętrze, redukując straty ciepła.

Techniczne rozwiązania zmniejszające zużycie wody

Pod tarasem zaprojektowano przepuszczalne nawierzchnie mineralne oraz usytuowano zbiornik retencyjny, magazynujący wodę deszczową, wykorzystywaną do podlewania roślin w okresie suszy. Na jednej z elewacji umieszczono deszczownicę, niezbędną do schładzania ciała.

Gospodarka o obiegu zamkniętym

Elewacja budynku, wykonana została z paneli na rąbek stojący z blachy tytanowo-cynkowej lub miedzianej, które mogą być poddawane wielokrotnemu recyklingowi bez utraty swoich właściwości oraz pochodzą z przetworzonych wcześniej surowców. Ponadto, izolacja w saunie zaprojektowana została z wełny owczej, która posiada zdolność absorpcji wilgoci z powietrza oraz uwalniania jej bez wpływu na właściwości termiczne. Materiał może być ponownie użyty do produkcji innych włókien albo zostać bio-zdegradowany.

Bioróżnorodność

Powierzchnia biologicznie czynna wokół bryły zwiększa różnorodność gatunkową ekosystemu oraz powoduje zatrzymywanie wody w gruncie. Pod deskowaniem tarasu i sauną, między legarami i fundamentami punktowymi, swoją ostoję znajdą małe gady i płazy oraz jeże. Jednym z zaproponowanych gatunków w rabacie jest niewielki krzew - wierzba purpurowa, w odmianie 'Nana' (Salix purpurea 'Nana'). Roślinę charakteryzuje kulisty i zwarty pokrój korony. Nie jest wymagająca w uprawie, dobrze radzi sobie nawet w podłożu piaszczystym i żwirowym. Ze względu na silny wzrost, zalecane jest jej regularne cięcie. Kwitnąca wierzba jest pożytkiem dla owadów oraz gatunkiem miododajnym i owadopylnym, dlatego przyciąga trzmiele, dzikie pszczoły, błonkówki.

Zdrowie i komfort użytkowników

Saunowanie działa regenerująco na ciało i umysł. Wpływa korzystnie na produkcję białych krwinek oraz białek szoku cieplnego, które zapewniają ochronę komórkom przy wzroście temperatury ciała i biorą udział w reakcjach immunologicznych organizmu. Ponadto gałązki brzozowe i wierzbowe, pozyskiwane z rabaty wkomponowanej w taras, używane są do pobudzenia krążenia. Podczas masażu olejki eteryczne zawarte w pędach wnikają wgłąb ciała, co wpływa na jędrność i ukrwienie skóry.

Podsumowanie

Popularyzacja kąpieli saunowych wpisuje się w dbałość o dobrostan osobisty oraz naszych najbliższych. Spotkania z przyjaciółmi i rodziną w saunie, wpływają na budowanie satysfakcjonujących relacji międzyludzkich. Poprzez powielenie oraz łączenie tarasów i rabat powstają zielone skwery z siedziskami, które sprzyjają integracji użytkowników w publicznej przestrzeni wypoczynku.